Getuigenis
Een kwestie die ik hier al geruime tijd volg, is het onderzoek naar de waarheid achter de ‘december moorden’ in Fort Zeelandia. De trekker in dit onderzoek is Dew Baboeram, zijn broer John was een van de 15 slachtoffers. In de afgelopen maanden heeft deze Baboeram drie persconferenties gegeven om zijn plannen bekend te maken. In de eerste conferentie heeft hij zijn plannen uiteen gezet tegenover de pers. Naast vooronderzoeken is een diepgaand gesprek met de hoofdverdachte, de huidig president Bouterse, gepland. De tweede voorlichting ging in het bijzonder over de gang van zaken rondom het diepte interview. In het weekend van 28 en 29 september vond de daadwerkelijke ontmoeting plaats in het buitenverblijf van de president in Brokobakka. Behalve een schriftelijke verslaggeving is er ook gekozen voor een tv-registratie. De staats tv, de STVS, is gekozen voor de uitvoering van de registratie. Op de persconferentie voorafgaand aan het gesprek is er veel argwaan bij de media over de vraag of de registratie wel zuiver is en niet gemanipuleerd wordt. De technische stand van zaken maakt het mogelijk om de waarheid te verdraaien. Volgens Baboeram zijn er voldoende maatregelen genomen om manipulaties te voorkomen. Het originele materiaal gaat beheerd worden door het Nationaal Archief en blijft ter inzage.
Het gesprek heeft ondertussen plaats gevonden en iedereen vroeg zich af zou Bouterse nu wel of niet een uitspraak doet wie de moorden gepleegd heeft, of daar verantwoordelijk voor was. Pas op de dinsdag na het betrokken weekend verscheen er in column in de krant, waarin Baboeram een korte samenvatting van het verloop geeft. De kern van het verhaal is dat de president gezegd heeft niet verantwoordelijk te zijn voor de 8 december moorden. Ruim een week later, en niet toevallig op 8 december, wordt de schriftelijke rapportage overhandigd aan De Nationale Assemblee, vertegenwoordigt door de voorzitter mevr. Jennifer Geerlings-Simons. Ook niet helemaal toevallig ben ik bij deze overhandiging aanwezig. Na een kort woordje over zijn motivatie wordt een papieren document en een DVD met de tv-registratie overhandigd. Mevr. Geerling-Simons neemt het in ontvangst met een kort “bedankt”. Zij benadrukt dat ze ook achter de waarheid wil komen. “Suriname moet die periode onderzoeken “, zegt Simons. Zij hoopt dat er echte waarheidsvinding kan plaatsvinden en daarom heeft het parlement volgens haar meegewerkt aan de amnestiewet. ”Omdat zonder de ‘blanket’ van amnestie mensen niet zouden gaan praten”, geeft zij aan. Zij hoopt dat onderzoeken zoals die van Baboeram meer licht brengen in de tunnel ten aanzien van die specifieke periode waar dat onderzoek zich over uitstrekt. “Het maakt mij niet uit wie begint en wie bezig is maar men moet er wel achter zien te komen wat er precies is gebeurd”. Simons stelt dat ze ook heel veel vragen heeft waar ze antwoord op zou willen.
Direct daarna vindt de volgende persconferentie plaats waarin Baboeram ten overstaan van de pers en alle radio en tv omroepen een verkorte versie van zijn bevindingen voordraagt. Hij geeft meer inzicht in hetgeen besproken is tussen hem en president Desire Bouterse in het kader van zijn waarheidsvindingproject. Uit hetgeen Baboeram laat doorschemeren over het interview blijkt dat Bouterse heeft aangegeven niet te weten wie de 15 personen op 8 december 1982 heeft vermoord. Hij was niet bij het Fort Zeelandia aanwezig toen zij gedood werden. Hij heeft bij zijn terugkeer naar het Fort vernomen dat zij op de vlucht waren doodgeschoten. Omdat hij dit niet geloofde, heeft hij de pg en Nijhorst gevraagd om de zaak te onderzoeken. De resultaten van dit onderzoek heeft hij nooit onder ogen gehad. Wel zou hij weet hebben van een kopie van het onderzoeksrapport, welke in de kluis van De Surinaamsche Bank terecht was gekomen.
Bouterse blijft erbij niemand te hebben doodgeschoten, maar heeft wel aangegeven zich verantwoordelijk te voelen voor de moorden. Hij was de avond voor de moorden, nadat de 15 mannen waren opgepakt, nog in discussie met Horb en Bhagwandas over wat te doen tegen de mannen, die bezig zouden zijn geweest een tegencoup tegen de militairen te plannen. Hij had toen voorgesteld dat de mannen naar het buitenland gestuurd moesten worden. Hij was nimmer voorstander van executie, een optie die ook overwogen werd. De vraag die rijst, is hoe Bouterse, die op dat moment de bevelhebber was, dus de leiding had, geen weet kan hebben van wie de mannen nu wel vermoord heeft als hij het, zoals hij aangeeft, niet heeft gedaan. Interessant is ook dat Bouterse tijdens het interview met Baboeram vertelt over de reden waarom de ontwikkelingshulp vanuit Nederland naar Suriname toe is stopgezet. Nederland zou de hulp hebben stopgezet nadat Bouterse geweigerd had het grootse Kabaleboproject voort te zetten. Nederland had hem bij een gesprek op de Nederlandse ambassade zelfs smeergeld (30 miljoen) aangeboden als hij dit toch zou doen. Ook is hem eens smeergeld aangeboden door een Nederlandse vertegenwoordiger van de staat om het land te verlaten en in een luxe villa in het buitenland te gaan wonen.
Ook de aantijgingen omtrent zijn betrokkenheid bij drugsactiviteiten zijn volgens Bouterse fabricages van Nederland om hem uit te schakelen. Baboeram geeft aan dat tijdens het gesprek heel veel zaken over Bouterse zijn gezegd, die nooit eerder gehoord zijn. Hij zal deze uitspraken en beweringen daarom toetsen door het voeren van gesprekken met mensen die in die periode bepaalde functies bekleedden. Al met al is Baboeram van mening dat door dit gesprek zijn verstandhouding met Bouterse beter is geworden en stelt hij dat hij er een ‘goed gevoel’ aan heeft overgehouden. Dit, ondanks het feit dat hij geen antwoord heeft gekregen op de vraag wie zijn broer vermoord heeft. “Ik heb hem gezegd dat ik denk dat hij het wel weet, maar dat hij het niet wil zeggen. Hij heeft toen gezegd dat ik het maar moet onderzoeken en dan zal zien dat hij de waarheid spreekt. Hij wil ook de waarheid weten en heeft daarom 100% medewerking aan mijn verder onderzoek toegezegd.” Tegen eind 2016 wil Baboeram zijn onderzoek hebben afgerond.
De opnames van het interview worden deze week in vier delen op de STVS uitgezonden. Ook op de dag van 8 december worden er bloemen gelegd door de nabestaanden van de slachtoffers in Fort Zeelandia bij het monument. Daar waar nu de gedenkplaat staat, op bastion Veere, zouden een aantal executies hebben plaatsgevonden.
9 december 2015